Biosistemak bularreko minbizia duten pazienteen arretan atzerapenak duen eraginari buruzko argitalpen batean parte hartzen du
Artikulua European Journal of Surgical Oncology aldizkarian argitaratu da, eta Nerea González gure ikertzailearen laguntza izan du.
Nerea González Biosistemak aldizkariko ikertzaileak European Journal of Surgical Oncology (EJSO) aldizkari ospetsuan argitaratu berri den artikulu zientifiko batean parte hartu du egilekide gisa. Bertan, diziplina anitzeko espezialista-talde batek lehen aldiz aztertu du Espainian bularreko minbizia diagnostikatu zaien emakumeen bi urteko biziraupenean pazienteari egotz dakiokeen atzerapenak (PPAD, ingelesezko sigletan) duen eragina.
“Patient-attributable delay and its impact on two-year survival in breast cancer: A multicenter prospective cohort study” izeneko lana ikerketa-partzuergo batek garatu du. Partzuergo horrek Estatuko hainbat ospitaletako eta ikerketa-zentrotako ikerketa- eta laguntza-profesionalak biltzen ditu, hala nola Malagako Ikerketa Biomedikoko Institutua-IBIMA, Donostia Unibertsitate Ospitalea, Bartzelonako Itsasoko Ospitalea eta Osasun Ikerketarako Kanaria Fundazioa. Azterlan hori REDISSEC (Gaixotasun Kronikoetako Osasun Zerbitzuen Ikerketa Sarea) Sarearen testuinguruan hasi zen, eta gaur egun RICAPPS (Kronikotasunaren, Lehen Mailako Arretaren eta Osasunaren Sustapenaren Ikerketa Sarea) Sarean jarraitzen du.
90 egunetik gorako atzerapenak hirukoiztu egiten du heriotza-arriskua
Azterlanak bularreko minbiziaren diagnostiko sintomatikoa zuten 543 emakume barne hartu zituen 2013 eta 2015 artean, eta modu prospektiboan aztertzen du pazienteak hautemandako lehen sintomak agertzen direnetik osasun-sistemara jotzeko erabakia hartu arte igarotzen den denbora. “Pazienteari egotz dakiokeen atzerapentzat” jo zen denbora hori 90 egunetik gorakoa zenean.
Emaitzek erakusten dutenez, pazienteen % 14k hiru hilabete baino gehiagoko atzerapena izan zuten, eta horrek eragin kliniko esanguratsua ekarri zuen: emakume horiek hiru aldiz heriotza-arrisku handiagoa izan zuten diagnostikoaren ondorengo bi urteetan, arreta medikoa 90 egun baino gutxiagoan bilatu zutenekin alderatuta.
Atzerapenaz gain, analisiak pronostiko okerragoarekin lotutako beste faktore batzuk identifikatu zituen, hala nola adinean aurrera egitea, bakardadean bizitzea, gorputz-masaren indize handia eta diagnostikoa fase kliniko aurreratuetan.
Arreta eta osasun publikorako inplikazioak
Ikertzaile-taldeak azpimarratu duenez, aurkikuntza horiek osasun-sistemaren barruko asistentzia-prozesuak arintzean ez ezik, gizarte-kontzientziazioan eta bereziki ahulak diren kolektiboei laguntzean ere lan egitearen garrantzia indartzen dute.
Detekzio goiztiarra bultzatzera, beldurrak edo oztopo kulturalak gainditzera eta gizarte-laguntzako sareak indartzera bideratutako esku-hartzeek paziente askoren bilakaeran aldea eragin lezakete, pertsonarengan zentratutako medikuntza bidezkoagoa lortzen lagunduz.
Sareko lankidetza eta nazioarteko proiekzioa
Biosistemak erakundearen eta Galdakao-Usansolo Ospitaleko (Osakidetza) Ikerketa Unitateko taldearen parte-hartzeak sendotu egin du Estatuko ikerketa kooperatiboko sare handietan betetzen duen eginkizuna. Andaluzia, Katalunia, Kanariar Uharteak eta Euskadiko erakundeek batera koordinatutako lan hau, bularreko minbizia bezalako osasun erronka konplexuei erantzuteko zentro anitzeko lankidetzaren balioaren adibide bat da.
EJSOn argitaratzeak, onkologia kirurgikoaren arloan nazioartean erreferentzia den aldizkaria, ahalegin kolektiboa aintzatestea dakar eta Estatuko ikerketa-taldeen ikusgarritasuna indartzen du munduko eszena zientifikoan.
Artikuluaren erreferentzia:
Martín-García, D. et al. Patient-attributable delay and its impact on two-year survival in breast cancer: A multicenter prospective cohort study. European Journal of Surgical Oncology, 2025. DOI: 10.1016/j.ejso.2025.110280
